Chirurgia
Podstawą i najbardziej skuteczną metodą leczenia u chorych z rakiem jelita grubego jest leczenie chirurgiczne.
Co decyduje o zakwalifikowaniu do operacji jelita grubego?
Kwalifikacja do operacji jelita grubego z powodu nowotworu może się odbyć
w trybie pilnym lub planowym.
- operacja w trybie pilnym ma zasadność wówczas, kiedy dojdzie do perforacji (przedziurawienia) jelita grubego lub gdy guz powoduje niedrożność mechaniczną (całkowite zamknięcie światła jelita) czy masywne krwawienie do przewodu pokarmowego.
- operacje planowe przeprowadza się w przypadkach, gdy zdiagnozowano raka jelita grubego, a nie występuje żaden z wymienionych wyżej stanów nagłych. Zdecydowanie korzystniejszy jest zabieg planowy, ponieważ można wówczas chorego odpowiednio przygotować.
Od czego uzależniony jest rodzaj operacji?
W zależności od umiejscowienia nowotworu, usuwa się go wraz z odpowiednią częścią jelita grubego oraz z marginesami zdrowych tkanek i okolicznymi węzłami chłonnymi.
Jakie są metody operacyjnego leczenia raka jelita grubego?
Wycięcie miejscowe - oznacza to najczęściej wycięcie guza przy pomocy technik endoskopowych (kolonoskopia, rektoskopia). Można wykonać taki zabieg w przypadku zmian przednowotworowych i zmian w o niskim zaawansowaniu (T1) pod warunkiem sprzyjających warunków anatomicznych.
Hemikolektomia - jeżeli guz zlokalizowany jest w okrężnicy przeprowadzone jest wycięcie połowy poprzecznicy.
- hemikolektomia lewostronna – gdy guz jest położony w okrężnicy zstępującej, lub w lewej połowie okrężnicy a więc po lewej stronie jamy brzusznej, wycina się tę część jelita i zespala wolne końce.
- hemikolektomia prawostronna - analogicznie do hemikolektomii lewostronnej, gdy guz dotyczy okrężnicy wstępującej lub prawej połowy poprzecznicy.
Resekcja poprzecznicy – usunięcie okrężnicy poprzecznej z następczym zespoleniem.
Przednia resekcja odbytnicy - jeżeli guz jest na tyle wysoko, że można go usunąć wraz z marginesem tkanek zdrowych bez uszkodzenia zwieraczy odbytu, można wykonać tzw. przednią resekcję odbytnicy. Wycinany jest guz z odpowiednim marginesem tkanek zdrowych, a końce jelit zostają zespolone ze sobą z zachowaniem normalnej drogi pasażu kału;
Amputacja brzuszno-kroczowa odbytnicy - gdy guz jest położony nisko w odbytnicy, często trzeba wykonać operację, która polega na wycięciu guza z marginesem tkanek zdrowych, zaszyciu końcowego odcinka przewodu pokarmowego i wyłonieniu stałego sztucznego odbytu;
Resekcja esicy - usunięcie tego fragmentu jelita, gdy w tym odcinku położony jest guz. Następnie końce jelita zostają ze sobą zespolone;
Operacja sposobem Hartmana – operacja resekcji nowotworu jelita grubego lub odbytnicy z wytworzeniem stomii. Wykonuje się wówczas jeżeli istnieją przeciwwskazania do jednoczasowego odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego. Daje to możliwość likwidacji stomii i odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego w późniejszym czasie.
Operacje paliatywne – gdy guz jest nieoperacyjny. Wykonuje się różne procedury pomagające choremu przejść przez inne formy leczenia. Najczęstszym zagrożeniem w przypadku raka jelita jest niedrożność i krwawienia. W celu uniknięcia groźnych powikłań wykonuje się zespolenia omijające lub wyłania sztuczny odbyt (stomię).
Operacje zmian przerzutowych - jeżeli ogniska przerzutowe są pojedyncze, chirurg często podejmuje się ich usunięcia stosując techniki zależne od umiejscowienia przerzutu.
Stomia to chirurgiczne wykonanie połączenia światła jelita z powierzchnią ciała, wynikające najczęściej z usunięcia części jelita cienkiego lub grubego. W zależności od tego, jakiej części jelita dotyczy dotyczy zabieg, możemy mówić o: ileostomii bądź kolostomii.
- kolostomia - operacyjne wyłonienie jelita grubego na zewnętrzną powierzchnię skóry. Inaczej mówiąc, jest to stomia na jelicie grubym, wykonania w celu umożliwienia wydalania treści jelitowej, gdy jest to niemożliwe drogą naturalną np. w przypadku niedrożności spowodowanej guzem nowotworowym lub w przypadku braku możliwości wykonania zespolnia, bądź też dużego ryzyka nieszczelności zespolenia. Kolostomia zazwyczaj znajduje się po lewej stronie brzucha.
- ileostomia - operacyjne wyłonienie jelita cienkiego na powierzchnię brzucha. Wykonuje się ją, gdy zachodzi konieczność usunięcia całego jelita grubego i odbytnicy lub czasowo po operacjach nisko położonych nowotwrów odbytnicy zwłaszcza u pacjentów po RTH.
TaTME (transanal total mesorectal excision) – przezodbytnicza resekcja odbytnicy z całkowitym wycięciem mezorektum. Metoda TaTME to połączenie techniki laparoskopowej z dostępu z przez jamę brzuszną oraz dostępu przez odbyt. Technika ta daje możliwość zachowania zwieraczy, przy operacjach nowotworów położonych w środkowej i dolnej odbytnicy, a co za tym idzie - zachowania naturalnej drogi oddawania stolca.
TEM (Transanal endoscopic microsurgery) – przezodbytnicze, endoskopowe, miejscowe wycięcie nowotworów odbytnicy. Procedura ta może być stosowana w przypadku wczesnego stadium I raka, który jest umiejscowiony wyżej w odbytnicy i nie można do niego dotrzeć za pomocą wycięcia przezodbytniczego (TAE). Prowadzona jest przez monitor wideo. Chirurg używa specjalnego sprzętu, przez kanał odbytu, aby usunąć guz i węzły chłonne. Ponieważ zarówno TAE jak i TEM nie wymagają rozcinania jamy brzusznej, czas gojenia jest znacznie krótszy.
Zabiegi operacyjne z użyciem robota da Vinci – operacje, które wykonujemy przy użyciu robota to dolna resekcja odbytnicy oraz całkowita lub częściowa resekcja jelita. Zastosowanie robota zmniejsza inwazyjność zabiegu oraz podnosi precyzję poprzez wykonywanie mniejszych cięć, co bezpośrednio wpływa na minimalizację powikłań śród- i pooperacyjnych, dolegliwości bólowych, utraty krwi, jak również na zmniejszenie ryzyka infekcji.
Efektem zabiegu z wykorzystaniem robota da Vinci jest mniejsza liczba zdarzeń niepożądanych oraz skrócenie czasu powrotu pacjentów do aktywności życiowej i zawodowej.