Morfologia krwi  - informuje o liczbie krwinek czerwonych i białych oraz liczbie płytek. Na niedokrwistość wskazuje obniżone stężenie hemoglobiny we krwi oraz obniżona liczba krwinek czerwonych (erytrocytów). Typowo w raku jelita grubego jest to niedokrwistość z niedoboru żelaza, o czym świadczy widoczne w morfologii obniżenie wielkości krwinki czerwonej i zmniejszenie w niej zawartości hemoglobiny.

Wywiad lekarski -  podstawą postawienia diagnozy oraz prawidłowego zaplanowania badań jest dokładnie zebrany wywiad lekarski. Podstawowe pytania zadawane przez lekarza to min. pytania dotyczące bólu brzucha:

• lokalizacji i charakteru (stały, kolkowy, piekący, ostry, tępy),
• promieniowanie (gdzie jeszcze jest odczuwany),
• kiedy się nasila, kiedy maleje, od kiedy trwa,
• zależność od posiłków, wypróżnień, ruchów ciała,
• od kiedy są problemy z wypróżnieniami,
• czy w ciągu ostatnich 3 miesięcy nastąpił niekontrolowany spadek masy ciała więcej niż 5kg
• czy wcześniej też były takie lub podobne dolegliwości, na czym polegają (czy są to zaparcia, biegunki, uczucie niepełnego wypróżnienia, stolce główkowate, wstążkowate),
• obecność patologicznych domieszek (krwi, ropy, śluzu) w stolcu, barwa stolca,
• czynniki nasilające dolegliwości (np. pokarmy, tryb życia, stres),
• konieczne są także pytania o inne choroby, zażywane leki, wywiad rodzinny nt. chorób występujących w rodzinie.

Odpowiednio zebrany wywiad pozwala nam pokierować procesem diagnostyczno-terapeutycznym w bardziej celowany sposób.

Badanie per rectum – badanie palcem przez odbyt. To jedna z podstawowych metod diagnostycznych. Lekarz palpacyjnie bada stan ścian jelita. Zasięg badania per rectum to około 7-8 centymetrów.  Jest to niezwykle proste badanie, które powinno być rutynowo wykonywane u osób po 45 roku życia. Może istotnie przyspieszyć diagnostykę tej poważnej choroby nowotworowej ponieważ większość nowotworów jelita grubego znajduje się  w odbytnicy.

Badanie na krew utajoną w kale - badanie umożliwia wykrycie śladowych ilości krwi w kale, niewidocznych gołym okiem. Badanie na krew utajoną w kale zlecane jest w diagnostyce m.in. różnych chorób przewodu pokarmowego, niedokrwistości. Jest jedną z metod badań przesiewowych w kierunku nowotworów jelita.

Badania genetyczne - szacuje się, że nawet 15-30 proc. przypadków raka jelita grubego ma podłoże genetyczne. Badania genetyczne w kierunku predyspozycji do raka jelita grubego pozwalają stwierdzić obecność mutacji odpowiedzialnych za występowanie tego nowotworu. Zalecane są szczególnie w przypadkach, gdy w rodzinie pacjenta wystąpił rak jelita grubego bądź została potwierdzona obecność mutacji jednego z genów zwiększających ryzyko zachorowania. Mutacje zwiększają ryzyko wystąpienia polipowatego raka jelita grubego to mutacje w genie APC. Obserwowane są w rodzinnej polipowatości jelita grubego (FAP) objawiającej się występowaniem licznych polipów w jelicie grubym.

Badanie antygenu CEA we krwi - w badaniu krwi oznaczane jest marker charakterystyczny dla nowotworu jelita grubego - antygen karcynoembrionalny (CEA, carcinoembryogenic antigen) . Metoda ta stosowana jest bardzo często jako obserwacja, u pacjentów po leczeniu nowotworowym jelita grubego (pomaga określić czy pojawił się ewentualny nawrót choroby).

Kolonoskopia – metoda badania dolnego odcinka przewodu pokarmowego
polegająca na oglądaniu wnętrza jelita grubego, podczas której można również
pobrać wycinek do badania histopatologicznego. Podczas kolonoskopii długa, giętka rurka (kolonoskop), wyposażona w światło i małą kamerę wideo na końcu, jest wprowadzana do odbytu, a następnie do odbytnicy i okrężnicy.

Sigmoidoskopia – metoda badania podobna do kolonoskopii, wykonywana za pomocą sigmoidoskopu, rurowatego przewodu zakończonego światełkiem. Obrazuje wnętrze odbytnicy oraz dolną część okrężnicy. Doskonała metoda na usunięcie wykrytych polipów.

Biopsja jelita grubego - to badanie diagnostyczne polegające na pobraniu z jelita grubego próbki tkanki, którą później poddaje się badaniu histopatologicznemu. Pozwala to na zdiagnozowanie przyczyny krwawych stolców, które są objawem wielu chorób jelita grubego. Pozwala także na określenie, czy zmiany nowotworowe są charakteru łagodnego czy złośliwego.

Tomografia komputerowa – badanie wykonywane tomografem komputerowym  wykorzystującym promieniowanie jonizujące, którego źródłem jest lampa rentgenowska. Obracając się wzdłuż osi ciała pacjenta, pozwala na uzyskanie obrazów, przekrojów badanych struktur w 2D oraz przestrzennych 3D.  Badanie stosowane min. w diagnostyce nowotworów w obrębie całego ciała oraz w stwierdzaniu ognisk przerzutowych.

Ultrasonografia - metoda obrazowania narządów i tkanek ustroju ludzkiego przy pomocy fali ultradźwiękowej. Pozwala na ocenę kształtu, wielkości i położenia narządu oraz przestrzeni anatomicznej, a także powierzchni i wnętrza tych narządów. Z oceny  badanego narządu można wysunąć wnioski diagnostyczne dotyczące charakteru zmiany  nowotworowej, sugerować proces łagodny czy złośliwy.

Endosonografia (ultrasonografia śród- i transrektalna) - badanie polega na wprowadzeniu do przewodu pokarmowego, np. jelita, specjalnej rurki, tzw. fibroskopu. Na jej końcu znajduje się głowica mająca za zadanie wysyłanie fal ultradźwiękowych do wnętrza przewodu pokarmowego. Fale te odbijają się od tkanek, zostają odebrane przez głowicę, która następnie przetwarza je na dane Tę technikę wykorzystuje się jako szczególnie pomocną w ocenie różnego rodzaju trudno identyfikowalnych zmian chorobowych w przewodzie pokarmowym. Metoda ta, w połączeniu z biopsją (czyli pobraniem tkanki jelita dobadania histopatologicznego), jest uważana za bardzo precyzyjny sposób badania ścian jelita I jest wykorzystywana do diagnostyki zaawansowania choroby nowotworowej – m.in. rozległości nowotworu.

Pozytonowa tomografia emisyjna (PET-TK) - badanie wykorzystuje skanowanie PET ciała pacjenta, przedstawiające wychwyt wcześniej podanego pacjentowi preparatu,oraz tomografię komputerową, obrazującą struktury anatomiczne ciała. Połączenie tych dwóch metod – PET i TK- pozwala na bardzo dokładną ocenę zmian metabolicznych, zachodzących w komórkach, oraz identyfikację ognisk chorobowych i dokładne określenie ich położenia. Pacjent otrzymuje dożylnie preparat zwany radiofarmaceutykiem, najczęściej jest to fluorodeoksyglukoza znakowana izotopem fluoru-18 (18F-FDG), charakteryzujący się krótkim czasem połowicznego rozpadu, dzięki czemu dawka promieniowania jest bezpieczna.

Rezonans magnetyczny miednicy - badanie polegające na użyciu pola magnetycznego w celu zobrazowania wielowymiarowych przekrojów miednicy większej oraz miednicy mniejszej. W ten sposób uzyskuje się obrazy z badanego obszaru w trzech płaszczyznach. Zdjęcia są oceniane przez radiologa, który analizuje obecność ewentualnych patologii, guzów lub innych schorzeń.

Rentgen klatki piersiowej –  badanie obrazowe wykonywane w przypadku podejrzenia nowotworu płuca (lub opłucnej), chłoniaka, zmian w śródpiersiu, przerzutów do klatki piersiowej oraz przy obserwacji przebiegu choroby nowotworowej umiejscowionej poza klatką piersiową.